Kepenk ve Panjur Tarihi

Her ürün ihtiyaçtan doğar ve gelen talep, ürünün pazarda ne miktarda ve ne şekilde konumlanacağını belirler. Tarihte bunun birçok örneğini görmek mümkündür. Kepenk ve panjurlar da tam olarak ihtiyaç duyulan zamanda geliştirilmiş ve döneme çok çabuk adapte olmuş ürünlerdir.

İlk ortaya çıktığı düşünülen zamanlar, Amerika’nın Teksas eyaletinin tozlu iklim koşullarında ahşap malzemelerden yapılıp, rüzgâr ve tozdan korunmak amacıyla kullanıldığı yönündedir. Bu sıralar sarmal şekilde değil, sadece pencerelerin önünü tam kapatıp, 180 derece yanlara doğru açılmaktaydı.

1850’li yıllarda alındığı resmi olarak teyit edilmeyen, Al Johnson’a ait döner kepenk patenti ve 1976’ da G. Wilson adına sürgülü kepenk patenti de bulunmaktadır. Bu kişiler modern panjurun yaratıcısıdır. Resmi olarak bilinen ilk sarmal kepenk patenti ise, 1882 yılında Avusturyalı Anton Greisser tarafından alınmıştır.

Amerika’da ortaya çıkmasına rağmen ilk olarak Avrupa’da yayılmaya başlaması mücbir sebeplerden ötürü olmuştur. 1. Dünya savaşı sırasında bombalamalar sırasında, ev ve dükkanlarını şarapnellerden korunmak amacıyla büyük oranda panjur ve kepenk imalatı başladı.

Aynı zamanda Büyük Buhran zamanında da yağma ve soygunlardan korunmak üzere kullanılan, ucuz ve güvenilir bir koruma aracıydı.

İlk etapta manuel olarak indirilip kaldırılan panjur ve kepenkler, 1926’da CG Johnson’ın icat ettiği makine ile elektrikli ve otomatik bir şekilde kullanımına başlanılmıştır. Özellikle Avrupa’da yaşayan burjuva kesim tarafından çabuk benimsenen bu ürün, bir süre sonra bu kesim tarafından mal varlıklarının bir göstergesi olarak kullanıldığı kayıtlara geçmiştir.

Bahsi geçen dönemde can ve mal varlığını korumak amacıyla kullanılan panjur ve kepenkler bir rivayete göre, işgaller sırasında panjur ve kepenkleri kapalı olan şehir ve kasabalar terkedilmiş gibi göründüğünden, düşman birlikleri tarafından stratejik bir çıkar sağlamayacağı düşünülüp, yıkımdan kurtuluyordu. Bu sırada halk evlerinde ve dükkanlarında saklanarak savaştan hasar almadan kurtulup birçok insanın hayatının kurtulduğu söylenmektedir.

1940’lı yıllardan sonra şehirlerde nüfus iyice artmaya başlamış ve bununla birlikte güvenlik ihtiyacı da önemli bir noktaya gelmiştir. Almanya, Fransa ve İngiltere’de yoğun ilgi gören kepenk, kısa zaman içinde, gelişen teknoloji ile beraber çeşitlenmeye başlamıştır.

1952 yılında kurulan Fransız SIMU firması mühendisleri tarafından, 1959 yılında boru tipindeki ilk motor icat edildi. İlk yıllarında daha farklı amaçlara hizmet eden tüp motor geliştirilerek 1970 yılında ilk kez ticari ve endüstriyel kapılar için kullanılmaya başlandı.

Yıllar içerisinde Ar-Ge çalışmalarına devam eden firma 1985 yılında doğru akımla çalışan motoru icat ederek, sektörde devrim niteliğinde bir adım attı ve aynı yıl SIMU US adlı Amerika ofisi açtı.

1989 yılında ilk elektronik limitli tüp motor olan SIMUSoft piyasaya sürüldü.

1991 yılında yine başka bir Fransız firma olan Somfy SIMU’yu satın aldı.

Günümüzde Somfy’nin, tüp motor konusunda dünya markası olma sebeplerinden başında, tüp motor teknolojilerinin, o topraklarda büyüyüp, şekillenmesi gelir.

Yeni ve geliştirilebilir bir ürün olması, zamanın şartlarında üst teknoloji bir ürün olarak görülüp, yeniliklere açık olması, aynı zamanda bütün dünyanın kullanabileceği ve farklı alanlarda kolaylık sağlayan bir ürün olması, birden ve hızlı bir şekilde yayılarak, sektörüne yatırım yapan firmalara bu yatırımın karşılığını fazlasıyla vermiştir.

Günümüzde ise ülkemizde yaklaşık 20-25 yıldır kullanılan bu ürün hal-i hazırda ithal edilmeye devam etmektedir.

Carbos Tüp Motor, Er-Ay Dinamo Kömürleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi bünyesinde, Türkiye’ de çok daha önceden yapılması gereken bu yatırıma, günümüzün zor ekonomik şartlarına rağmen göğüs germiş, genç mühendis ve pazarlama kadrosuyla sektöre yeni bir bakış açısı getirme yolunda emin adımlarla ilerlemektedir.